Қауіпсіздікке қатер: QR-кодтар арқылы жасалатын алаяқтық тәсілдер
Қазіргі уақытта цифрлық технологиялардың қарқынды дамуы бізді көптеген ыңғайлы мүмкіндіктермен қамтамасыз етсе де, жаңа алаяқтық түрлерінің пайда болуына да себеп болып отыр.
Қазақстанда соңғы уақытта тұрғындар арасында таралған жаңа алаяқтық схемасы азаматтардың жеке мәліметтерін ұрлау мен қаржылық залал келтіруді мақсат етеді. Бұл схеманың басты құралы — QR-кодтар.
Алаяқтардың жаңа әдісі: QR-кодтар арқылы кірісу
QR-кодтар бүгінгі таңда көптеген қызметтер мен ақпараттарға оңай қол жеткізу үшін кеңінен қолданылады. Бірақ алаяқтар осы технологияны теріс пайдаланып, адамдарды алдаудың жаңа жолын тапты. Олар көпқабатты үйлердің кіреберістерінде жалған хабарландырулар мен QR-кодтарды жапсырып, тұрғындарды «үй чаттарына» қосылуға шақырады. Алайда бұл кодтар фишингтік сайттарға бағыттап, пайдаланушының жеке мәліметтерін ұрлауға мүмкіндік береді.
QR-код арқылы жеке мәліметтерді ұрлау қалай жүзеге асырылады?
Жәбірленуші QR-кодты сканерлегенде, ол бірден фишингтік сайтқа бағытталады. Бұл сайттың интерфейсі түпнұсқа мессенджердің сайтына ұқсас болып келеді, сондықтан адамдар оны әдеттегі қызмет деп қате қабылдайды. Пайдаланушы өзінің логині мен паролін енгізгенде, бұл мәліметтер дереу алаяқтардың қолына өтеді. Осылайша, олар жеке аккаунтқа толық қол жеткізе алады және байланыс құралдарын, соның ішінде банктік қосымшаларды да пайдалану мүмкіндігіне ие болады.
Алаяқтардың келесі әрекеттері
Жеке мәліметтерге қол жеткізгеннен кейін, қылмыскерлер оларды түрлі жолдармен пайдаланады. Алдымен, ұрланған аккаунт арқылы басқа адамдарға зиянды сілтемелер жібереді. Бұл сілтемелер пайдаланушының достары мен таныстары үшін тағы да қауіпті болуы мүмкін. Сонымен қатар, алаяқтар ұрланған шоттарды қаржылық алаяқтық жасау үшін пайдалануы ықтимал.
Қалай қорғануға болады?
Екі факторлы аутентификацияны қосыңыз: Мессенджерлерде екі факторлы аутентификацияны пайдалану — бұл сіздің аккаунтыңыздың қауіпсіздігін арттыратын маңызды қадам. Бұл қосымша қорғау деңгейі жеке мәліметтеріңізді ұрлауға кедергі болады.
QR-кодтарды тексеріңіз: Қоғамдық орындарда кездесетін QR-кодтардан сақ болыңыз. Егер сіз кодты сканерлеу қажет болса, оның шынайылығын алдын ала тексеріп алыңыз. Тек сенімді көздерден алынған кодтарды ғана пайдаланыңыз.
Сканерлеу қосымшаларын пайдаланыңыз: Кейбір QR-код сканерлерінде зиянды сілтемелерді анықтайтын функциялар бар. Мұндай қосымшаларды қолдану сіздің қауіпсіздігіңіз үшін тиімді болады.
Сайтты тексеріңіз: QR-кодты сканерлегенде, жаңа сайттың адресін тексеруді ұмытпаңыз. Ол HTTPS протоколы арқылы жұмыс істейтін сенімді ресурс болуы керек.
Жеке мәліметтерді енгізбеңіз: Егер QR-код арқылы өткен сайт сізден жеке ақпарат сұраса, оның шынайылығын қайта тексеріңіз. Нақты қызметтер ешқашан сізден жеке мәліметтерді кездейсоқ сұрамайды.
Қосымша файлдарды жүктемеу: QR-код арқылы келген сілтеме арқылы ешқашан күмәнді файлдарды жүктемеңіз. Бұл файлдар зиянды бағдарламалар болуы мүмкін.
Әрбір интернет қолданушы өз қауіпсіздігіне жауапты. Әлеуметтік инженерия мен фишинг сияқты алаяқтық схемалар көбінесе пайдаланушылардың сақтықсыздығынан пайда болады. QR-кодтарды сканерлеу кезінде және интернетке жеке мәліметтер енгізгенде әрқашан абай болыңыз. Қарапайым алдын алу шаралары сізді үлкен қаржылық және ақпараттық қауіптерден қорғап қалады.